Hoewel het de brancheorganisaties in de zorg nog niet is gelukt om een fiscaal kader met de Belastingdienst overeen te komen voor de inzet van zzp'ers in de zorg, hebben zij zonder medewerking van de fiscus begin juli het 'Fiscaal Kompas ZZP Zorg' ontwikkeld en gepubliceerd (pdf). Het kompas bevat voor de zorgsector concrete adviezen over de beste manier om zelfstandigen in te huren, zoals een voorbeeld Overeenkomst van Opdracht, een voorbeeld Raamovereenkomst, een stappenplan voor het inhuren van zorgprofessionals, een checklist zzp-dossier en een zzp-verklaring.

De Belastingdienst gaat ervan uit dat zzp’ers in de zorg onderhevig zijn aan protocollen en leidinggevend gezag, wat volgens hen duidt op een dienstverband. Dat zal voor veel mensen werkzaam in de cultuursector ook het geval zijn, zo constateert de VNPF. Uit eerder onderzoek van de vereniging blijkt dat bij de helft van de podia sprake is van werkinhoudelijke aansturing, waarbij ze deel uitmaken van de kernactiviteit van het podium en zij-aan-zij werken met personeel in loondienst.

De werkwijze met zzp’ers heeft bij poppodia dus veel weg van een arbeidsovereenkomst. "Dit kan een uitdaging vormen voor wanneer de Belastingdienst actief gaat handhaven op schijnzelfstandigheid of de nieuwe wet (de veel strengere Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden) in werking treedt", aldus het onderzoek.

Opvolger

De Wet DBA wordt opgevolgd door de Wet Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR) waarvan het voorstel anderhalve maand geleden in aangepaste vorm naar de Raad van State is gestuurd. De verwachting is dat de nieuwe wet per 1 januari 2026 in werking treedt. Tijdens de consultatiefase kwam er veel kritiek op het voorstel. De uitzendkoepel NBBU vindt dat de conceptwet is gebaseerd op foute aannames en dat die leidt tot te veel onnodig gedoe.

Verder is er in veel sectoren onrust ontstaan over het tussenjaar, 2025, waarin de Belastingdienst de handhaving oppakt van de huidige wet. De centrale vraag is of iemand een echte zzp’er is of toch een gewone werknemer. Uit een rondgang door de NOS blijkt daar grote onduidelijkheid over te bestaan onder zowel zzp’ers als hun opdrachtgevers. "Niet te begrijpen" is een veelgehoorde reactie. De brancheorganisaties in de zorg, zoals ActiZ en Zorgthuisnl, kunnen niet tot tussenafspraken komen met de fiscus over de handhaving van de schijnzelfstandigheid ná 1 januari 2025, maar hanteren dus nu het 'Fiscaal Kompas ZZP Zorg' als leidraad voor de beoordeling van de arbeidsrelatie.

Bron: VNPF