FinTech is een containerbegrip. Strikt genomen gaat het om alle digitaliseringsprocessen en nieuwe technologie die je óók kunt inzetten in de financiële sector. De economie 4.0 is een wereldtrend; digitalisering in combinatie met nieuwe technologieën, the Internet of Things (IoT), big data-analyse en kunstmatige intelligentie. Daarmee schetst de voormalig staatssecretaris van Financiën en oud-minister van Sociale Zaken gelijk het speelveld waar ook fiscalisten, accountants en juristen hun positie moeten innemen.

Vermeend: "De financiële sector heeft nu concurrentie op allerlei terreinen. Die komt uit de hoek van start-ups, scale-ups, appjes, robo-opties. Dit type bedrijfjes legt beslag op een klein deel van de markt. Ze hebben bijna geen kosten, maar ze knagen wel stelselmatig stukjes van de traditionele financiële sector af. Wat je nu ook ziet, is dat internetgiganten, zoals Google en Apple (oftewel BigTech), allerlei producten op het gebied van de financiële sector ontwikkelen. Maar kijk bijvoorbeeld ook naar telecombedrijven die klanten financiële producten aanbieden, net als bepaalde supermarktketens (in Engeland)."

Trage banken

FinTech biedt MKB'ers meer mogelijkheden om hun bedrijf te financieren en start-ups zorgen voor innovatie – zie daar het belang voor de Nederlandse economie. De ruimte voor FinTech-bedrijven om zich te ontwikkelen en voet aan de grond te krijgen, is voor een substantieel deel toe te schrijven aan het feit dat banken de laatste jaren te weinig actief zijn geweest op dit terrein, legt Vermeend uit. "Zij hebben niet tijdig onderkend dat de wereld om hen heen aan het veranderen was. De financiële sector moet daarom in een veel hoger tempo vernieuwen dan zij tot nu gedaan heeft. Dat beperkt zich niet tot het digitaliseren van klantprocessen, maar het vraagt ook om een open mind en een scherpe blik: waar zijn die FinTech-bedrijfjes nu allemaal mee bezig? Kunnen wij niet zélf wat zij doen? Wanneer je daar actief op inspeelt, schep je de kans om nieuwe klanten aan te trekken en te overleven. Ik nam overigens in eerste instantie aan dat banken FinTech als bedreiging zagen, maar ik ben nu wel ‘om'. Het is voor hen juist een aansporing c.q. een kans om zich te ontwikkelen naar een next level."

FinTech disruptief?

Veel mensen zeggen dat FinTech disruptief is. Denkt Vermeend daar ook zo over? "Nee, dat zie ik niet in de praktijk. Waar het om gaat, is dat je ervoor zorgt dat je erbij bent, vooroploopt. Je moet gebruikmaken van nieuwe technologische ontwikkelingen in het belang van je klant. Want of het nou om FinTech gaat of niet – de klant staat altijd centraal! Technologie is geen doel, maar een middel dat jij inzet om jouw waarde voor je klant te verbeteren. Je klant zit niet op technologie te wachten; hij wil een topproduct krijgen. Snel geholpen worden, 24 uur per dag geld over kunnen maken, leuke tips krijgen van zijn bank, enz. Dáár zit die klant op te wachten. Banken en financiële instellingen kunnen gewoon heel goed gebruikmaken van nieuwe technologie! Maar dat heeft niets uit te staan met disruptie. Sommige mensen zeggen: ‘Oh, AirBnB en Uber, die zijn zó disruptive…'. Je reinste flauwekul! Dit zijn absoluut geen technische hoogstandjes; een team van slimme programmeurs zet dat zo in elkaar. Wel is het een slim model. Maar…een bedrijf als Uber heeft nog geen euro winst gemaakt ‒ die zit zelfs zwaar in de min ‒ en voor AirBnB geldt hetzelfde. Daar zit gewoon Amerikaans kapitaal achter van internetgiganten. Het disruptieve technologische karakter daarvan zie ik dus niet."

Adviseren over FinTech

Wat moet een fiscalist, accountant of jurist nu van FinTech afweten om zijn klanten goed te kunnen adviseren? Het antwoord op die vraag spitst Vermeend in eerste instantie toe op fiscalisten. "De meeste fiscalisten hebben onvoldoende kennis van de nieuwe wereld, van de economie 4.0. Digitaliseringsprocessen, 3D-printers, drones; allemaal voorbeelden van zaken die in het bedrijfsleven (gaan) spelen en ook fiscale consequenties hebben. Zo maakt het bijvoorbeeld nogal wat uit wat er met de 3D-printers wordt gefabriceerd en waar ik de printers fiscaal neer ga zetten. Daarvoor moet je namelijk wel weten hoe de printerwereld in elkaar zit, waar the Internet of Things voor staat. Het maakt verschil of die 3D-printer in Monaco staat of onder een ander belastingregime valt. Om een lang verhaal kort te maken: fiscalisten moeten – net als accountants en juristen – veel meer weten van de IT-wereld. Ze moeten brede kennis over de economie 4.0 hebben. Zonder die kennis kun je een bedrijf niet langer scherp adviseren en bijstaan. Simpelweg omdat je niet langer op hetzelfde niveau met de directie kunt spreken; als zij wel weten waar IoT voor staat, maar jij niet, heb je een serieus probleem."

Minder scherp aan de wind

De economie 4.0, verdergaande digitalisering, blockchaintoepassingen, Etherium, BigTech, RegTech en FinTech; bij elkaar is het een cluster aan uitdagen en ontwikkelingen waar fiscale, juridische en accountancyprofessionals mee moeten dealen. Maar er speelt nog een andere uitdaging, in een parallelle dimensie. Vermeend licht dit toe: "De mentaliteit van bedrijven verandert. Waar ze eerder zo scherp mogelijk aan de wind wilden zeilen, is de koers nu anders. Zij zeggen nu: ‘Wij bedanken voor die te spannende complexe fiscale constructies, omdat we niet langer imagoschade willen riskeren'. Ook op die veranderde mindset zul je vanuit je professie, vanuit je adviesrol, moeten anticiperen!"

Data delen

Vermeend zoomt nog even iets dieper in op blockchain en Etherium en de juridische aspecten die daarbij opdoemen. "Wat je ziet, is versmelting van data, of – zoals ik dat noem – data delen. Dat brengt de onvermijdelijke vraag met zich mee wie nu eigenlijk de eigenaar van die data is. In de VS doen ze dat in sommige sectoren heel pragmatisch; daar maken ze gewoon een verdeelsleutel en is het handjeklap. Hier gaat dat anders. Er wordt scherper gekeken naar de waarde van die data en er wordt een juridisch circuit opgetuigd, gerelateerd aan de vraag wie de eigenaar is van de data en wat ermee mag gebeuren. Er moeten antwoorden komen op de vraag hoe die data beschermd moeten worden en wiens zorgplicht dat dan is."

Blockchaincampus

Willem Vermeend mag FinTech en allerlei FinTech-toepassingen gedurende 2 jaar aanjagen. Een van de hoogtepunten daarbij is de start van het zogeheten blockchainproject op de Brightlandcampus in Heerlen in september. Vermeend: "Een samenwerkingsproject tussen de smart industry (www.smartindustry.nl) en de financiële sector, waarmee we alle blockchainkennis bundelen. Start-ups en scale-ups kunnen hier met elkaar optrekken. We verzamelen kennis, ook uit het buitenland, en trekken topmensen aan. Hiermee willen we uitdragen dat wanneer je echt wilt aanhaken op blockchaintechnologie en -toepassingen, jouw plek hier op de campus is; een Nederlands ‘center of evolution'. Daar ben ik erg trots op!"

---------------------------------------------------

Willem Vermeend, internetondernemer, hoogleraar Economie 4.0 en voormalig staatssecretaris en minister is de eerste spreker op het FinTech-congres: de do's and don'ts voor de legal, tax en financial advisor. Dit Wolters Kluwer-congres vindt plaats op 14 september a.s. en helpt u uw proactieve, adviserende en/of controlerende rol richting uw cliënt te vervullen, als het gaat om het gebruiken of aanbieden van FinTech-producten.
 

Bron: Redactie TaxLive