Het onderzoek van het planbureau is gedaan in het kader van het Klimaatakkoord waarin de regering, bedrijven en maatschappelijke organisaties hebben afgesproken dat in 2050 de Nederlanders 50 procent van hun eiwitten binnenkrijgen via dierlijk voedsel en de andere helft uit plantaardig eten. Nu is die verhouding 60 procent dierlijk en 40 procent plantaardig. Het planbureau doet in zijn rapport een aantal beleidssuggesties om dat doel te halen.

Bourgondisch eten

Belastingmaatregelen zoals het differentiëren van btw-tarieven zijn niet per definitie onbruikbaar. Ze beïnvloeden de prijzen van vlees en groenten bij verkooppunten (en daarmee de voedselomgeving) alsook de culturele betekenis van deze producten. Volgens het PBL kunnen prijzen een signaal afgeven over de wenselijkheid van een product.

Welke maatregelen precies een bijdrage kunnen leveren aan het verduurzamen van een voedselroutine, verschilt per routine. De onderzoekers nemen het voorbeeld van een verhoging van het btw-tarief op vlees, waardoor de consumentenprijs van vlees stijgt. Een dergelijke stijging zal in de voedselroutine 'boodschappen doen in de supermarkt' (waarin 'op de kleintjes letten' een dominante betekenis is) waarschijnlijk meer impact hebben op consumptiegedrag dan in een restaurant waarin andere betekenissen vooropstaan, zoals 'even bourgondisch genieten'.

Campagnes

"Mensen denken niet de hele tijd na over wat ze eten, maar varen blind op hun routines", vertelt een onderzoeker. Het werkt volgens hem het beste om tegelijkertijd meerdere maatregelen te nemen om die routine te doorbreken en meteen ook alternatieven te bieden. Dat kan bijvoorbeeld door niet alleen vlees duurder te maken, maar ook de voordelen van een plantaardig dieet uit te leggen in een campagne en recepten aan te bieden die bij zo'n dieet passen.

Verder blijkt uit het onderzoek dat mensen het makkelijkst over te halen zijn om hun dieet te veranderen als hun leven sowieso al verandert. De onderzoekers raden aan om daar gebruik van te maken, bijvoorbeeld door campagnes specifiek te richten op jongeren die op zichzelf gaan wonen, zwangere vrouwen of mensen die beginnen aan een nieuwe baan.

Het rapport 'Voedselconsumptie veranderen: Bouwstenen voor beleid om verduurzaming van eetpatronen te stimuleren' is te downloaden op de website van het PBL.

Bron: PBL