Het grootste deel van de buitenlandse investeringen in Nederland stroomt via brievenbusfirma's het land weer uit. Het gaat om ongeveer 80 procent van de 4.587 miljard euro die vorig jaar Nederland binnenkwam, becijferde het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Er zijn ruim 14.000 van dergelijke brievenbusfirma's, ook wel bijzondere financiële instellingen (bfi's) genoemd. Vier op de vijf hebben geen daadwerkelijke economische activiteit in Nederland. Het merendeel van de brievenbusfirma's werd door bedrijven opgericht om zo min mogelijk belasting te betalen.
Wereldwijd behoort Nederland tot de landen met de meeste inkomende en uitgaande directe buitenlandse investeringen, waaronder aandelenkapitaal en kredietverleningen (zie de afbeelding hieronder).
In 2017 ging het in totaal om 4.587 miljard euro. Zo’n 80 procent van deze investeringen (3.655 miljard euro) bleef niet in Nederland, maar ging via een brievenbusfirma direct door naar een buitenlandse bestemming. Iets meer dan de helft van de investeringen werd buiten de Europese Unie gedaan. Relatief vaak ging geld naar Azië en Oceanië, met name naar India, Hongkong, China, Australië en Nieuw-Zeeland. Ook Mexico, Argentinië en de Kaaiman-eilanden zijn populair.
Nederland is een van de landen die de meeste belastingverdragen heeft met andere landen. Het merendeel daarvan betreft bovendien dubbelbelastingverdragen die voorkomen dat een multinational in meerdere landen belasting moet betalen over dezelfde activiteiten.
Multinationals kunnen de dubbelbelastingverdragen die Nederland heeft met verschillende landen gebruiken om hun belastingafdracht zo klein mogelijk te houden. Er is een significante samenhang tussen dubbelbelastingverdragen en directe buitenlandse investeringen, en vooral met investeringen die lopen via brievenbusmaatschappijen.
Bij landen waarmee Nederland een dubbelbelastingverdrag heeft afgesloten liggen de gemiddelde investeringen met economische activiteit ruim 52 procent hoger dan bij landen zonder zo’n verdrag. De investeringen van bijzondere financiële instellingen zijn gemiddeld echter twee keer zo groot als er een verdrag is. Het deel investeringen ligt dan bijna 7 procentpunt hoger dan bij landen zonder een dubbelbelastingverdrag.
Bron: ANP/CBS