Om de woningmarkt een tijdelijke stimulans te bieden verruimt het kabinet de eenmalig verhoogde vrijstelling in de schenkbelasting van € 51.407 naar maximaal € 100.000 mits dit bedrag wordt gebruikt voor de eigen woning of voor aflossing van de eigenwoningschuld. Naast een verhoging van het vrijgestelde bedrag van 1 oktober 2013 tot 1 januari 2015 zijn ook de beperkingen van relaties en leeftijd tijdelijk losgelaten. Iedereen mag dus van een familielid of van een derde vrij van schenkbelasting een schenking voor de eigen woning ontvangen van maximaal € 100.000. Verder mag de schenking met terugwerkende kracht vanaf 29 oktober 2012 en ook na 1 januari 2015 gebruikt worden voor de aflossing van een restschuld na verkoop van de eigen woning.
Interessante regeling
Wat de regeling volgens Schols met name interessant maakt is dat iemand belastingvrij meerdere schenkingen van € 100.000 kan ontvangen, mits dit maar afkomstig is van afzonderlijke schenkers. Een uitzondering wordt gemaakt voor een tweede schenking van een ouder aan zijn of haar zoon of dochter. De ouder die zijn kind al eerder onder de verhoogde vrijstelling een bedrag voor de eigen woning heeft geschonken, kan deze schenking nog aanvullen tot maximaal € 100.000. Let wel: voor de regeling worden partners gezien als één.
Schols verwacht dat de tijdelijke verruiming wel voor wat emotionele druk zal zorgen in de familiesfeer. "Een suikeroom of suikertante zal eerder vanuit de familie wat dwang voelen om toch bij leven alvast wat extra vermogen over te dragen naar neven en nichten. Schenken bij leven is immers nog altijd interessanter dan vererven bij overlijden en al helemaal nu een schenking van € 100.000 voor de eigen woning een forse besparing oplevert. Bij overlijden moeten de erfgenamen toch al gauw afrekenen over een toptarief van 40% over het vermogen wat suikeroom/tante nalaat."
Wat het in dit verband helemaal interessant maakt is dat de verruimde vrijstelling - ook wanneer de schenking wordt verkregen van derden - niet onder de 180 dagenregeling valt. Schols: "Wanneer de suikeroom/tante dus in het zicht van overlijden nog gauw enkele tonnen schenkt aan meerdere neven en nichten dan is er dus een fors voordeel te behalen. De schenking wordt dan niet alsnog bij de nalatenschap opgeteld voor de berekening van de verschuldigde erfbelasting."
Klein risico
Wie volgend jaar gebruik wil maken van de verruimde vrijstelling moet wel rekening houden met wellicht een kleine 'kink in de kabel'. De regeling is tot en met 31 december 2013 vastgelegd in een goedkeurend Besluit. Er bestaat een kleine kans dat het parlement uiteindelijk niet instemt met de tijdelijke verruiming van de verhoogde schenkingsvrijstelling. Mocht dat gebeuren dan profiteren alleen diegenen die vóór 1 januari 2014 gebruik hebben gemaakt van de regeling.
Constructiegevoelig
Met de constructiegevoeligheid van de verruimde vrijstelling zal het volgens Schols wel loslopen want ook voor deze schenkingen gelden de basiscriteria van vrijgevigheid, verarming van de schenker en verrijking van degene die de schenking ontvangt. Toch sluit Schols niet uit dat mensen bewust op zoek gaan naar mogelijkheden. Ook staatssecretaris Weekers van Financiën houdt rekening met constructies zoals kruislingse schenkingen en laat aan de Tweede Kamer weten dat de Belastingdienst dergelijke constructies zal bestrijden in het reguliere toezicht. De constatering dat iemand van meerdere personen ( al dan niet in familieverband) een schenking heeft ontvangen kan daarbij, volgens Weekers, een signaal zijn. Ook wijst hij op werkgever/werknemersrelaties. Ook in dat geval is er in beginsel geen sprake van een schenking, maar van (verkapt) loon.
Schols wijst in dit verband ook nog op een schenking aan kind vanuit de bv waarvan de ouder de enig aandeelhouder is. "De Belastingdienst zal hier doorheen kijken en de schenking als een uitdeling zien die bij de ouder wordt belast als aanmerkelijkbelangheffing."
Schending gelijkheidsbeginsel
Een andere vraag die opkomt is of het kabinet met de tijdelijke verruiming van de schenkingsvrijstelling wellicht het gelijkheidsbeginsel schendt. Wie geen eigen woning heeft, kan namelijk niet profiteren van de regeling. Volgens Schols is de kans klein dat het gelijkheidsbeginsel wordt geschonden nu de wetgever een ruime beoordelingsvrijheid heeft en de eigen woning toch een "aparte status heeft in de maatschappij en in het belastingrecht". "Een belangrijke indicatie zal evenwel de waarschijnlijk nog dit jaar te verwachten uitspraak van de Hoge Raad zijn op de vraag of de Bedrijfsopvolgingsregeling in de Successiewet in strijd is met het gelijkheidsbeginsel."
Belang van de adviseur
Tot slot waarschuwt Schols nog voor de technische aspecten van de tijdelijke verruiming. Zo vindt de schenking voor (gedeeltelijke) aflossing van de eigenwoningschuld plaats onder opschortende voorwaarde. "De schenking gaat pas in als de voorwaarde, namelijk de aflossing, vervuld wordt. Wordt het schenkingsbedrag in dat geval pas na 2014 op de rekening van de begiftigde gestort, dan geldt de hele verruimde vrijstelling niet. Wordt de schenking gebruikt voor een verbouwing dan geldt juist een ontbindende voorwaarde. De schenking komt dan direct tot stand, mits de verbouwing in het lopende jaar of in de twee daarop volgende jaren is afgerond."
Al met al zitten er nogal wat spelregels en termijnen verbonden aan de verruimde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning. Mensen doen er dan ook volgens Schols verstandig aan om een adviseur in te schakelen.
Lees ook het thema over Schenken.
Bron: Redactie TaxLive