De invoering van mediation in conflicten tussen belastingplichtigen en de Belastingdienst heeft nog niet geleid tot noemenswaardige vermindering van het aantal conflicten of vermindering van de druk op de rechterlijke macht. Bovendien is mediation niet altijd de meest efficiënte methode om fiscale conflicten op te lossen. Dat concludeert fiscaal juriste Diana van Hout in het proefschrift dat ze op 13 december verdedigde aan Tilburg University.
Mediation, waarbij een onafhankelijke mediator die getraind is in conflicthantering bemiddelt tussen twee partijen, lijkt tegenwoordig een panacee voor alle juridische conflicten. De VVD heeft in september een wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer om mediation in de wet te verankeren als mogelijk alternatief voor traditionele rechtspraak. Diana van Hout onderzocht hoe mediation tot dusver is ingezet bij conflicten met de Belastingdienst.
Mediation wordt nog niet vaak toegepast bij fiscale conflicten, blijkt uit Van Houts onderzoek, en is in het fiscale recht ook niet altijd de efficiëntste methode. Volgens Van Hout weten belastingplichtigen vaak niet voldoende om een zelf een weloverwogen beslissing te nemen over de oplossing van hun conflict, terwijl dat in mediation wel verwacht wordt van de betrokken partijen. Voor conflicten waarbij veel of grote belangen een rol spelen (bijvoorbeeld bij grote bedrijven), kan mediation wel effectief zijn. De belastingplichtige is in zo'n geval meestal goed vertegenwoordigd en daarmee ook veel beter geïnformeerd.
Juridisering voorkomen
Voor conflicten die vooral spelen in de sfeer van informatievoorziening of communicatie, ziet Van Hout meer in het zo vroeg mogelijk toepassen van kennis over conflicthantering in het contact tussen de belastingplichtige en de Belastingdienst. Het conflict krijgt dan minder kans om te ‘juridiseren'. Van Hout vindt het belangrijk dat belastingplichtigen goed geïnformeerd worden over hun rechten. Zij ziet meerwaarde in de verbetering van de fiscale rechtshulp bijvoorbeeld door middel van een Taxpayer Advocate Service zoals de Amerikaanse belastingdienst aanbiedt. Een belastingplichtige heeft dan een betere uitgangspositie richting de fiscus omdat deze Service heel toegankelijk is, opkomt voor de rechten van belastingplichtigen en over dezelfde informatie beschikt als de Belastingdienst.
Diana van Hout (1971, Geldrop) is sinds 2011 docent/onderzoeker aan het Fiscaal Instituut van Tilburg University. Daarvoor werkte ze bij de Universiteit Utrecht, waar ze onder andere Dispute Resolution and Enforcement doceerde aan belastingambtenaren uit ontwikkelingslanden en landen in transitie.
Diana van Hout verdedigde haar proefschrift op 13 december 2013. Titel proefschrift: Mens, maatschappij en mediation in het belastingrecht. Een theoretisch, rechtsvergelijkend en empirisch onderzoek. Promotor: prof. mr. dr. J.L.M. Gribnau.
Bron: Tilburg University
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Bronbelasting
0