Beleid dat niet begunstigend is en keurig binnen de grenzen van de wet blijft, kan heel nuttig zijn, zeker. Maar het is even opwindend als de gebruiksaanwijzing van een staafmixer. Beleid wordt pas interessant als het afwijkt van de wet. Relevant beleid is ook altijd begunstigend. Dat wil zeggen dat het alle belastingplichtigen of een groep belastingplichtigen gunstiger behandelt dan de wet voorschrijft. Benadelend beleid is zinloos, omdat de belastingplichtige daaraan gewoon voorbij kan gaan. Hij beroept zich dan op de wet. Nee, alleen begunstigend beleid contra legem verdient onze aandacht.
Dat brengt mij bij een incident van een aantal jaren geleden. Vinkenslag, u herinnert zich die naam vast nog wel. Vinkenslag, dat staat voor relevant beleid. Begunstigend beleid contra legem dus. Het beleid bestond uit afspraken met een groep gebruikers van roerende woonruimten op een daartoe bestemd ongebouwd eigendom. In gewoon Nederlands: een woonwagenkamp. Zulke afspraken zijn – waren moet ik intussen zeggen - niet uniek. Zij zijn ook volstrekt gerechtvaardigd. Immers, een gunstige belastingheffing wijkt minder van de wet af dan helemaal geen belastingheffing. En daar draaide het zonder afspraken op uit. De Belastingdienst heeft in Vinkenslag dus gedaan wat hij hoort te doen: ook in een moeilijke situatie een zo groot mogelijke opbrengst binnenhalen. Daarvoor hoeft men de Belastingdienst géén pluim te geven, want voor gewoon je werk doen krijg je geen pluim. Maar daarvoor verdient de dienst het evenmin dat fiolen van toorn over zijn hoofd worden uitgestort. En dat was wél wat er gebeurde.
Het stof van Vinkenslag is al lang gaan liggen. Het incident blijkt echter blijvende gevolgen te hebben. De Belastingdienst heeft de eigen beoordelingsruimte van de inspecteur in de ban gedaan. En dat vind ik jammer. Er was een tijd, nog niet eens zo lang geleden, dat een inspecteur geen dictaten van bovenaf kreeg, maar vertrouwen. Naar goed vaderlandse gewoonte maakte hij van de hem in goed vertrouwen gelaten beoordelingsruimte alleen na uitvoerig overleg gebruik. Er werd wat afgepolderd in die tijd. Maar wel in eigen beheer. En als er dan toch van bovenaf gestuurd werd, ging het zonder dat de inspecteur aan de leiband werd gelegd. Dat was ook niet nodig. Die kende het departementale beleid heus wel, en paste het ook toe, maar dan op een manier die recht deed aan de omstandigheden.
Maar ja, wat geweest is, is voorbij.
Informatiesoort: Uitvergroot
Rubriek: Bronbelasting