Kan de rechter een pedoseksueel veroordelen als die op internet geen kind benaderd heeft, maar een als lokpuber vermomde agent? Hoe bereken je de waarde van natuur bij milieuschade? En hoe gaat derivatenhandel precies in zijn werk? Rechters, raadsheren en juridisch medewerkers kunnen deze maand veel specialistische kennis opdoen tijdens themadagen van verschillende kenniscentra. Vier vragen over kenniscentra in de rechtspraak.
Wat zijn kenniscentra?
De Rechtspraak heeft op dit moment zes kenniscentra, ondergebracht bij de vier gerechtshoven en een rechtbank. Zo'n centrum bestaat meestal uit enkele raadsheren, rechters en juridisch medewerkers die zich in een bepaald onderwerp hebben gespecialiseerd. Zij bundelen alle beschikbare kennis en geven die door aan hun collega's in het hele land. Dat scheelt veel tijd en zorgt ervoor dat bij alle gerechten op hoog niveau recht wordt gesproken, ook over specialistische onderwerpen. Er zijn kenniscentra voor fraude, cybercrime, milieu en gezondheid, financieel en economisch recht, verzekeringsrecht en belastingrecht.
Hoe gaan die centra te werk?
Door vakliteratuur en jurisprudentie nauwlettend te volgen en een uitgebreid netwerk te onderhouden met wetenschappers en andere autoriteiten, blijven de kenniscentra goed op de hoogte van hun specialisme. De rechters en raadsheren van het centrum spreken geen recht, maar dienen als vraagbaak voor andere rechters en rechtspraakmedewerkers. Via nieuwsbrieven, het digitale informatiesysteem Wiki Juridica en themadagen houden zij de kennis van hun collega's op peil. De centra kunnen dankzij hun expertise ook trends signaleren en inspringen op de kennisbehoefte van rechters. Het Kenniscentrum Fraude in Amsterdam merkt bijvoorbeeld dat steeds vaker rechtszaken worden gevoerd over het witwassen van geld. Ook derivatenhandel roept momenteel veel vragen op bij rechters. Het Kenniscentrum Cybercrime in Den Haag grijpt zijn themadag van 17 april aan om actuele discussies over ‘grooming' - verleiding van minderjarigen via internet - en oplichting via Marktplaats te behandelen. En het Kenniscentrum Milieu en Gezondheid in Den Bosch – dat vandaag een themadag organiseert over uiteenlopende aspecten van schade en herstel in milieu- en gezondheidszaken - signaleert een toename van medische strafzaken. Die trend leidt ook weer tot vragen, onder meer over de verhouding tussen medisch tuchtrecht en strafrecht.
Is het niet makkelijker om dergelijke zaken over te laten aan gespecialiseerde rechters?
Rechters zijn in het algemeen generalisten, die op alle mogelijke rechtsgebieden inzetbaar zijn en om de paar jaar wisselen van werkplek. Dat waarborgt een frisse, open blik op zaken. Specialisatie kan goed zijn, als de materie erg ingewikkeld is en bijvoorbeeld ook officieren van justitie en advocaten zich daarin hebben gespecialiseerd. Er moet echter wel een duidelijke meerwaarde zijn voor specialisatie en voldoende aanbod van zaken, want gespecialiseerde rechters zijn minder flexibel inzetbaar. Bovendien kan de concentratie van bepaalde zaken bij één rechtbank de toegankelijkheid van de rechter verminderen voor rechtzoekenden die ver moeten reizen.
Welke vormen van specialisatie kent de rechtspraak?
In sommige gevallen is specialisatie wettelijk voorgeschreven. Geschillen over octrooien, (Europese) Gemeenschapsmerken en Gemeenschapsmodellen worden bijvoorbeeld exclusief aan een speciale kamer van de Haagse rechtbank toebedeeld. Het komt ook voor dat een rechtbank zelf besluit tot specialisatie, om de zaken die worden aangebracht goed te kunnen behandelen. Een voorbeeld daarvan is de ‘Natte kamer' in Rotterdam, waar rechters werken die alles weten van de haven en wat zich daar afspeelt. Een derde mogelijkheid is dat de Rechtspraak als geheel behoefte heeft aan specialisten. Zo is vorig jaar besloten bij alle rechtbanken één of meer strafrechters extra deskundig te maken op het gebied van mensenhandel, vanwege de toename van complexe mensenhandelzaken.
De kenniscentra nemen in die waaier een bijzondere plaats in. De specialisten van die centra zorgen ervoor dat al hun collega's voorzien worden van hoogwaardige kennis op een aantal ingewikkelde rechtsgebieden.
Bron: de Rechtspraak
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Bronbelasting
1