Advocaat-generaal Wattel concludeert dat de aanzienlijke verhoging van de forensenbelasting door de gemeente Gulpen-Wittem, met als doel het beschermen van de woningmarkt voor de eigen inwoners, neerkomt op détournement de pouvoir.
X bezit een tweede woning in de gemeente Gulpen-Wittem. Hij is het niet eens met de forse stijging van de forensenbelasting in de jaren 2019 t/m 2022. Hof ’s-Hertogenbosch acht het tarief in algemene zin niet onrechtmatig maar oordeelt dat de aanslag van € 9500 voor X wel een individuele en buitensporige last vormt. Het hof verlaagt de aanslag naar het tarief van 2019, te weten € 2249.
Advocaat-generaal Wattel concludeert dat de aanzienlijke verhoging van de forensenbelasting door de gemeente Gulpen-Wittem, met als doel het beschermen van de woningmarkt voor de eigen inwoners, neerkomt op détournement de pouvoir. Het sturen van de woningmarkt om ‘spookwoningen’ tegen te gaan en starters meer markttoegang te geven is namelijk niet wat de wetgever voor ogen stond bij het verlenen van de bevoegdheid om forensenbelasting te heffen. Bovendien resulteert de tariefstelling tot willekeurige en onredelijke belastingheffing die de wetgever bij het toekennen van de bevoegdheid tot heffing van forensenbelasting niet op het oog kan hebben gehad. Naast het verbod van détournement de pouvoir zijn volgens de A-G ook de motiverings- en zorgvuldigheidsbeginselen, het willekeurverbod, het gelijkheidsbeginsel en het evenredigheidsbeginsel geschonden. Hoewel elke schending op zichzelf mogelijk aanvaardbaar zou kunnen zijn, dwingt de opeenstapeling van schendingen van algemene rechtsbeginselen en beginselen van behoorlijk bestuur de A-G om niet alleen de tariefverhoging in dit geval buiten toepassing te laten, maar ook de verordening ongeldig te verklaren voor zover deze het tarief van de forensenbelasting ten opzichte van 2019 verhoogt. De A-G wijst daarbij op het verschijnsel van "taxation without representation" en merkt op dat de tariefstelling neigt naar een verboden heffing naar draagkracht. Aan toetsing van het eigendomsrecht komt de A-G niet toe.
Wetsartikelen:
Editie: 24 januari
Informatiesoort: VN Vandaag
Rubriek: Belastingen van lagere overheden
Instantie: Hoge Raad (Advocaat-Generaal)