In 2030 moet de helft van de CO2-uitstoot zijn verminderd ten opzichte van 1990. De tijd dringt, vindt GroenLinks. De CO2-heffing is ingevoerd om bedrijven te straffen als zij zich niet genoeg inzetten om de uitstoot van CO2 terug te dringen. Het kabinet is coulanter dan verwacht, om bedrijven in de coronacrisis niet met een extra kostenpost op te zadelen. Door zogenoemde 'dispensatierechten', betalen bedrijven daarom pas vanaf 2024 echt CO2-heffing.

"Het kabinet komt met een CO2-belasting die bedrijven 0 euro kost. De klimaatcrisis vergt juist een stap extra in plaats van een stap terug", klaagt GroenLinks-leider Jesse Klaver. De warmste Prinsjesdag ooit laat wat hem betreft juist zien dat zo'n regeling tegen klimaatverandering nodig is.

Directeur Donald Pols van Milieudefensie constateert dat de CO2-heffing "is afgezwakt en uitgesteld". Hij pleit ervoor om de uitstoot van broeikasgassen sneller écht van een prijskaartje te voorzien. 

In de huidige plannen krijgen vervuilende bedrijven vrijstellingen. Het deel van de uitstoot waarover ze een heffing moeten betalen, wordt wel ieder jaar groter. Het idee daarachter is dat bedrijven moeten betalen als de doelen uit het Klimaatakkoord niet worden gehaald.

De industrie krijgt bij het ingaan van de wet "meer dispensatierechten dan nodig is voor de verwachte feitelijke uitstoot", zo staat te lezen in een toelichtend stuk bij de wet. De overheid verwacht dat vanaf 2024 daadwerkelijk moet worden betaald. De prijs voor een ton CO2-uitstoot is dan 30 euro en loopt vervolgens ieder jaar verder op.

Joris Thijssen, directeur van Greenpeace Nederland, vindt dat het kabinet "op de warmste Prinsjesdag ooit gemeten nalaat om de klimaatcrisis en het belang van natuur, zoals benoemd in de troonrede, echt serieus te nemen." Ook hij is er niet over te spreken dat de industrie de komende jaren nog "vrijwel niets hoeft te doen".

Volgens het kabinet heeft de industrie tijd nodig om aan vermindering van de uitstoot te werken. Thijssen vindt dat het kabinet "een belabberd voorbeeld" geeft. Volgens hem moeten de grootste vervuilers zo snel mogelijk gaan betalen. "Dat gebeurt nu nog te weinig. Sterker nog, naar een grote vervuiler als KLM gaan miljarden staatssteun zonder klimaatvoorwaarden."

Natuur & Milieu noemt het "mooi dat het kabinet in deze tijd doorpakt met beleid om klimaatverandering tegen te gaan", maar vindt ook dat de heffing beter kan omdat veel uitstoot vooralsnog gratis blijft. "Door aan alle CO2-uitstoot een prijs te verbinden, wordt duurzaam ondernemen in Nederland aantrekkelijker gemaakt. Zo kan de Nederlandse industrie koploper worden in een toekomstbestendige economie én komen we groen uit de crisis."

De organisaties zijn ook kritisch over andere punten uit het milieubeleid. "De belofte om fossiele subsidies te stoppen is gebroken. De stikstofcrisis wordt niet opgelost. De woningbouwcorporaties kunnen niet verduurzamen omdat ze gebukt gaan onder een oneerlijke verhuurdersheffing", somt Donald Pols van Milieudefensie op. "Deze begroting ontbeert lef. Vooruitschuiven en afwachten is de rode draad", vindt hij.

Bron: ANP