Het Amerikaanse plan moet ervoor zorgen dat ondernemingen die in meerdere landen actief zijn, in al die landen belasting betalen. Daarvoor hoeven de bedrijven geen kantoor in een land te hebben. Wereldwijd gaat de minimale winstbelasting voor die bedrijven bovendien naar 15 procent.

Door het plan wordt over een deel van de winst van multinationals geen belasting geheven in het thuisland, maar in de landen waar het bedrijf die winst daadwerkelijk behaalde. Naar verwachting gaat het jaarlijks om ruim 100 miljard dollar aan winst. De verhoging van de wereldwijde minimumbelasting naar 15 procent levert elk jaar naar verwachting zo'n 150 miljard dollar aan extra belastinginkomsten op wereldwijd.

Van de 139 landen die meepraatten over een nieuw belastingplan, staan negen daar niet of nog niet achter. Een van de landen die de plannen niet steunt is Ierland, dat net als Nederland door veel andere Europese landen als een belastingparadijs wordt gezien.

De Ierse regering verzet zich tegen de ondergrens van 15 procent voor winstbelastingen en wil vasthouden aan het belastingtarief van 12,5 procent voor grote bedrijven. Met dat tarief wisten de Ieren veel Amerikaanse techbedrijven als Apple en Facebook te lokken. Minister van Financiën Paschal Donohoe verklaarde wel achter het grootste deel van het akkoord te staan. "Ik heb de bedenkingen van Ierland kenbaar gemaakt, maar blijf me inzetten voor een resultaat dat Ierland kan steunen", zo zei hij.

Andere landen die zich niet achter het plan van de Verenigde Staten schaarden, zijn Barbados, Estland, Hongarije, Kenia, Nigeria, Peru, Saint Vincent en de Grenadines en Sri Lanka.

"Na jaren van intens werk en onderhandelingen zal dit historische maatregelenpakket verzekeren dat grote multinationals overal eerlijke belastingen betalen", zegt OESO-secretaris-generaal Mathias Cormann. "Dit pakket schakelt belastingconcurrentie niet uit, en zou dat ook niet mogen doen, maar het legt multilateraal overeengekomen beperkingen vast." Cormann hoopt dat het belastingplan later dit jaar door alle 139 betrokken landen definitief kan worden goedgekeurd. Voor overeenstemming wordt gemikt op oktober, om het plan in de loop van 2023 te kunnen implementeren.

De Britse minister van Financiën Rishi Sunak verwelkomt een "historisch akkoord waardoor grote technologiemultinationals de juiste belasting zullen betalen in het juiste land". Zijn Franse evenknie Bruno Le Maire noemde de afspraken "de belangrijkste internationale overeenkomst over belastingen van de afgelopen honderd jaar". De Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen heeft het over "een historische dag voor economische diplomatie", terwijl haar Duitse collega Olaf Scholz gewag maakt van "een kolossale stap in de richting van meer belastingrechtvaardigheid".

Lees de complete verklaring van de 130 landen.

Bron: OESO/ANP/RTR