In 2001, bij de invoering van de Wet inkomstenbelasting 2001, is voor de aflossing van de eigenwoningschuld de KEW (kapitaalverzekering eigen woning) geïntroduceerd. In 2008 zijn daar de SEW (spaarrekening eigen woning) en het BEW (beleggingsrecht eigen woning) bijgekomen.

Met ingang van 2013 zijn de KEW, de SEW en het BEW weer afgeschaft. Voor bestaande gevallen is overgangsrecht van toepassing en blijven de al bestaande regels gelden. Omwille van de leesbaarheid worden de KEW, SEW en BEW hierna tezamen KEW genoemd.

Komt een KEW tot uitkering dan is belasting verschuldigd over het in totaal gerealiseerde rendement. Het rendement is de uitkering minus de totaalinleg. Deze hoofdregel kent echter een belangrijke uitzondering. Het rentebestanddeel in de uitkering is vrijgesteld als de consument:

• de uitkering gebruikt voor de aflossing van zijn box 1 eigenwoningschuld of een restschuld (= aanwendingseis); en
• hij tijdens de looptijd van het product elk jaar inlegt (= jaarlijkse inlegeis); en
• waarbij de hoogste inleg op jaarbasis niet meer bedraagt dan tien maal de laagste inleg op jaarbasis (= bandbreedte-eis).

De rente op een box 1-eigenwoningschuld is maximaal 30 jaar aftrekbaar. Nadat deze 30-jaarsperiode is verstreken, gaat de schuld van box 1 naar box 3. Omdat er dan geen sprake meer is van een box 1-eigenwoningschuld zou de KEW-uitkeringsvrijstelling niet kunnen worden benut.

De staatssecretaris van Financiën keurt echter goed dat de KEW-uitkeringsvrijstelling van toepassing is als met de KEW-uitkering een voormalige eigenwoningschuld wordt afgelost die door het verstrijken van de maximale periode van renteaftrek naar box 3 is verhuisd.

Belang voor de praktijk

De praktijk is gediend met dit formele besluit. Tot voor kort moest de praktijk het doen met het nieuwsbericht van 30 november 2009, ‘Aflossing spaarhypotheek blijft onbelast’. (V-N 2009/62.11). Daarin stond weliswaar dezelfde goedkeuring, maar in minder duidelijke bewoordingen.

Ook is het maar de vraag in hoeverre je als belastingplichtige mag afgaan op een nieuwsbericht. Niet voor niets zijn de spelregels voor de KEW vastgelegd in de wet. Dit besluit komt de rechtszekerheid ten goede. De goedkeuring (Besluit van 7 december 2020, nr. 2019-74967) komt als aanvulling op het Besluit van 15 mei 2017, nr. 2017-81019 en werkt terug tot en met 1 januari 2013.

Bron: Fiscaal Juridisch Adviesbureau Nationale Nederlanden