Gemeentelijke uitgaven komen onder druk te staan als gemeenten onvoldoende beleidsruimte krijgen bij de decentralisaties. Het COELO heeft berekend dat deze druk kan oplopen tot € 6,1 miljard. De VNG komt in 2014 met een uitgewerkte visie op het lokale belastinggebied.
Volgens VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma geeft het COELO-rapport 'zonneklaar weer dat gemeenten maar heel beperkt mogelijkheden hebben om zelf hun beleid vorm te geven. Het Rijk heeft te veel touwtjes in handen.'
Voorzieningen schrappen
Anders dan het Rijk mogen gemeenten geen begrotingstekort hebben. Maar de mogelijkheden die gemeenten hebben om hun begroting sluitend te krijgen, zijn heel beperkt. Verhogen van belastingen om zo meer inkomsten te krijgen, is geen optie. Daarvoor zijn de belastinginkomsten te beperkt (3%). Gemeenten moeten dus hun uitgaven beperken en dat betekent veelal dat zij voorzieningen moeten schrappen.
Financieel afhankelijk
Gemeenten zijn voor de uitvoering van het grootste deel van hun taken afhankelijk van geld van het Rijk. Als het Rijk bezuinigt op de bijdrage aan gemeenten, moeten gemeenten het beleid aanpassen dat op basis van lokale verkiezingsprogramma's tot stand is gekomen. Dat ondermijnt de lokale democratie en de beleidskeuzes die gemeenten samen met hun inwoners maken. Het COELO-rapport laat zien dat de verhouding tussen Rijk en gemeenten op dit punt scheef is en alleen maar schever wordt na de decentralisatie van taken op het gebied van werk, zorg en jeugd.
Lokaal belastinggebied
De VNG vindt dan ook dat opnieuw een discussie moet worden gevoerd over een verruiming van het lokale belastinggebied. Jorritsma: 'Dat betekent uitdrukkelijk niet dat wij pleiten voor méér belastingen. We willen een andere verdeling van de belastingen.' Door te zorgen dat er een groter deel van de belastingen rechtstreeks naar gemeenten gaat, kunnen gemeenten ook écht samen met hun inwoners bepalen hoeveel geld zij over hebben voor bepaalde voorzieningen. De VNG komt in 2014 met een uitgewerkte visie op het lokale belastinggebied.
Bron: VNG
2