In het debat over tax planning en belastingontwijking wordt fiscaliteit steeds vaker benoemd als onderdeel van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bedrijven die zich daar niets van aantrekken, lopen een grote kans op reputatieschade. Giuseppe van der Helm, sinds eind maart voorzitter van Tax Justice NL, ziet in de bewustwording van dit fenomeen de grootste kans op het verwezenlijken van de doelstelling van zijn organisatie: een einde maken aan het bestaan van belastingparadijzen. "De waarde van ondernemingen wordt voor 80 procent bepaald door niet-materiële zaken zoals reputatie, merkwaarde en goodwill", zegt hij. "We zien steeds meer dat ondernemingen hun belastingbeleid aanpassen met dat gegeven in hun achterhoofd."

Unilever

Als recent voorbeeld noemt Van der Helm, ook directeur van de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO), de beslissing van Unilever om de uitgangspunten van het fiscale beleid te vereenvoudigen en transparanter te maken. "Unilever heeft gezegd hele simpele uitgangspunten te gaan hanteren: over de activiteiten in een bepaald land wordt in dat land belasting betaald en in landen zonder productie- of verkoopactiviteiten worden geen dochters gevestigd. Kijk, daar kunnen we wat mee."

Beroepsgroep

Kern is dat bedrijven de afweging maken tussen de extra opbrengsten van fiscaal opereren op het scherpst van de snede, en de risico's op 'een hoop gedoe'. Bij het maken van die afweging is volgens Van der Helm in beginsel ook een belangrijke rol weggelegd voor de fiscaal adviseur. "Maar ik kan moeilijk zeggen dat Tax Justice tevreden is over de manier waarop die rol tot nu toe wordt ingevuld", zegt hij. "Intussen is toch duidelijk dat de vraag bij cliënten er is naar een duurzaam fiscaal beleid, maar de business case voor duurzaam fiscaal advies moet blijkbaar nog worden ontwikkeld. Ik denk dat de beroepsgroep in dit opzicht nog te weinig heeft laten zien, net zoals hun collega's in de zakelijke dienstverlening, accountants, advocaten en notarissen."

Overigens is die bewustwording niet alleen van belang wat betreft de genoemde reputatierisico's. Deze week werd aan de hand van het voorbeeld van het Portugese energiebedrijf EDP ook duidelijk dat de afspraken die bedrijven maken met de Belastingdienst (in dit geval de Nederlandse) niet kunnen worden opgevat als 'in beton gegoten'. Volgens de Volkskrant is de ruling met betrekking tot EDP onder druk van de Europese Commissie bijgesteld. Over de winst van 43 miljoen euro die EDP in 2012 behaalde in de Nederlandse bv's, zou aanvankelijk 2,2 miljoen euro belasting worden betaald. Dat bedrag is nu verhoogd tot 13,5 miljoen euro.

Uitwassen

Tax Justice was hierbij betrokken, omdat de organisatie het voorbeeld EDP vorig jaar aandroeg bij de Europese Commissie. Van der Helm: "Wij vinden het van groot belang de uitwassen aan de orde te stellen en wij hopen in dat opzicht ook op meer samenwerking met de fiscale praktijk. Dat past wat ons betreft in het streven naar duurzaamheid in zowel het fiscale beleid van ondernemingen als in het ontwikkelen van de business case voor duurzaam advies bij de advieskantoren. Ze lopen immers zelf ook het risico op reputatieschade."

Bron: Redactie TaxLive