De intertropische convergentiezone (ITCZ) is de zone met stijgende luchtbewegingen in de buurt van de evenaar die ook wel de doldrums wordt genoemd. Dit gebied is bij zeezeilers berucht vanwege de lange periodes dat het er volkomen windstil kan zijn. Het schip van team ‘lokale belastingen' dobbert al heel wat jaartjes in de doldrums rond. Eerder dit jaar leek er eindelijk een verfrissende bries op te steken. De plannen van de commissie Rinnooy Kan voor een uitbreiding van het gemeentelijke belastinggebied leken prachtig in te passen in de uitwerking van de scenario's van het kabinet voor een nieuw belastingplan. Zoals we inmiddels weten, strandden met de onderhandelingen over het belastingplan ook de plannen voor een gemeentelijke ingezetenenheffing en voor het herstel van de onroerendezaakbelastingen. De frisse wind bleek slechts een rimpeling op het water. Terug in de doldrums dus, waar overigens niet alleen maar wat rondgedobberd wordt. Ik stip twee ontwikkelingen aan.

De eerste is dat er zich professionele ‘teams' hebben gevormd in de vorm van belastingsamenwerkingsverbanden van gemeenten en waterschappen. Deze bieden deelnemende gemeenten en waterschappen kostenbesparing bij de uitvoering van hun belastingen. Positief is dat dit voor de deelnemers leidt tot meer geld voor andere zaken. Of samenwerking in alle gevallen ook leidt tot verbeterde kwaliteit van de uitvoering van belastingheffing, is twijfelachtig: in de praktijk zie ik soms anders. Schaalvergroting gaat ook gepaard met bureaucratie en ingewikkelde (IT-)processen, waar individuele belastingplichtigen soms de dupe van worden. Samenwerken betekent vaak ook het inruilen van het maatpak tegen een confectiepak. Een tweede ontwikkeling is dat er ‘teams' zijn afgevallen. De meeste teams ‘lokale belastingen' van de big four zijn òf onder een andere vlag gaan varen (opgegaan in een breder organisatieonderdeel) of hun schippers (vennoten) zijn – al dan niet vrijwillig – definitief aan vaste wal gestapt. Dit is een ontwikkeling die mij zorgen baart. Dit gaat immers ten koste van carrièremogelijkheden en professionaliteit van dit vakgebied. 
 
Kunnen we leren van zeezeilers in de doldrums? Zitten ze in de zon op het dek te mijmeren? Misschien ook wel, maar niet nadat ze toch eerst een strategie en koers hebben bepaald voor als de wind weer opsteekt. Niet nadat ze eerst de averij die het schip heeft opgelopen, hebben gerepareerd, verbeteringen hebben aangebracht in de tuigage en ervoor hebben gezorgd dat de bemanning weer topfit is voor het vervolg van de race. Vertaalt naar het ‘team lokale belastingen': 
  • zet kostenbesparingen ook in voor investeringen in kwaliteit en verdere professionalisering van het vakgebied; 
  • richt je op de race van morgen door middel van wetenschappelijk onderzoek en innovatie; en:
  • zorg voor goede opleidingen en creëer carrièremogelijkheden zodat afgestudeerde fiscalisten (weer) graag aan boord stappen. 
Naast de windstilte, zijn voor de doldrums ook kenmerkend de prachtige wolkenpartijen en vergezichten. Laten we gezamenlijk koers zetten in de richting van een professioneel, effectief, slagvaardig en rechtvaardig lokaal belastinggebied dat lokale overheden in staat stelt hun koers te bepalen.
 
 
Hieronder vindt u een prachtige foto gemaakt door een lid van team Brunel in de doldrums tijdens de Volvo Ocean Race van afgelopen jaar. 

Informatiesoort: Uitvergroot

Rubriek: Belastingen van lagere overheden

Dossiers: Prinsjesdag 2015

10

Gerelateerde artikelen