Belanghebbende, X, neemt in 2003 de onderneming van zijn ouders over. Zijn ouders bedingen hierbij een lijfrente. X brengt de lijfrenteverplichtingen onder in een bv (Z bv). De vader overlijdt in 2012. In mei 2015 wordt geconstateerd dat A, de moeder van X, ongeneeslijk ziek is en nog enkele maanden te leven heeft. A overlijdt op 31 juli 2015. In de aangifte erfbelasting geeft X een bedrag van € 218.228 aan voor een fictieve verkrijging ex art. 13a SW 1956 in verband met de door hem gehouden aandelen in Z bv. X komt daar later op terug. Hij stelt dat er geen verband is tussen het daadwerkelijke overlijden van A en de waardestijging van de aandelen. Volgens X is de waarde van de aandelen namelijk gestegen door het vooruitzicht in mei 2015 dat A spoedig zou overlijden. Hof Den Haag oordeelt dat sprake is van een fictieve verkrijging ex art. 13a SW 1956. Volgens het hof bestaat er namelijk een concreet en voldoende sterk causaal verband tussen de waardestijging van de aandelen en het overlijden van A. Het hof verwerpt de stelling van X dat de waardestijging niet bij het overlijden heeft plaatsgevonden, maar op het moment van het ongeneeslijk ziek worden van A in mei 2015.
Advocaat-generaal IJzerman concludeert dat sprake is van een fictieve verkrijging ex art. 13a SW 1956, en wijst daarbij op de samenhang met de winstberekening in de VPB bij vrijval. Dit blijkt namelijk uit de wetsgeschiedenis. Verder wijst de A-G er op dat het standpunt van X zou leiden tot het ongewenste resultaat dat de (omvang van de) belastingheffing afhankelijk wordt van het antwoord op de vraag of een erflater al dan niet plotseling overlijdt. De A-G adviseert de Hoge Raad het cassatieberoep ongegrond te verklaren.
Wetsartikelen:
Informatiesoort: VN Vandaag
Rubriek: Schenk- en erfbelasting
Instantie: Hoge Raad (Advocaat-Generaal)
Editie: 23 oktober