De Belastingdienst heeft een knelpunt geconstateerd bij de overdrachtsbelasting wanneer de economische eigendom (algemene tarief) wordt verkregen van een woning voordat sprake is van juridische eigendom (verlaagd tarief). De koper kan een beroep doen op de hardheidsclausule om alsnog in aanmerking te komen voor het verlaagde tarief.
De overdrachtsbelasting pakt soms ongelukkig uit voor mensen die al de beschikking krijgen over de woning, vóór dat de levering van die woning bij de notaris plaatsvindt. Dit om bijvoorbeeld al te beginnen met de verbouwing van de woning. Het op deze wijze beschikking krijgen over de woning vormt een verkrijging van economische eigendom die is belast met overdrachtsbelasting tegen het algemene tarief. Het verlaagde tarief van 2 procent of de startersvrijstelling gelden dan niet. Mensen die een woning kopen realiseren dit zich vaak niet.
De bedoeling van deze mensen was om de juridische eigendom van een woning te verkrijgen en daarbij in aanmerking te komen voor het verlaagde tarief van 2 procent of de startersvrijstelling. Door de voorafgaande economische eigendomsverkrijging worden ze geconfronteerd met heffing van overdrachtsbelasting naar het algemene tarief.
De Belastingdienst heeft dit probleem onderkend. Daarom is het besluit genomen om in deze situaties het toepassen van het verlaagde tarief van 2 procent of de startersvrijstelling voor de overdrachtsbelasting toch met toepassing van de hardheidsclausule goed te keuren. Deze goedkeuring wordt in de vorm van een beleidsbesluit begin 2023 openbaar gemaakt. Daarin staat ook hoe de voorwaarden er precies uit gaan zien.
Hardheidsclausule
De oplossing tot aan de publicatie van het beleidsbesluit is toepassing van de hardheidsclausule. Kopers kunnen een verzoek indienen om toch het verlaagde tarief van 2 procent of de startersvrijstelling toe te passen, met toepassing van artikel 63 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen. Dit geldt ook voor de gevallen die nu al hebben plaatsgevonden. Het verzoek kan worden ingediend bij:
Ministerie van Financiën
Belastingdienst/Corporate Dienst Vaktechniek/team Brieven en Beleidsbesluiten
Postbus 20201
2500 EE Den Haag
Bron: Belastingdienst