De minister van Financiën heeft het Besluit Overdrachtsbelasting "Belastbaar feit" geactualiseerd. Het is uitgebreid met een regeling voor de aan- en verkoop van vastgoed door lichamen zonder rechtspersoonlijkheid, zoals personenvennootschappen en beleggingsfondsen. Ook is er regeling getroffen voor de inkoop van aandelen door beleggingsmaatschappijen met veranderlijk kapitaal.
Aan- en verkoop van vastgoed door rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid
De nieuwe regeling ziet op de aan- en verkoop van vastgoed door lichamen zonder rechtspersoonlijkheid.
Aankoop
Bij de aankoop van vastgoed door een lichaam zonder rechtspersoonlijkheid zal in de praktijk aan de beherend vennoot/bewaarder de juridische levering plaatsvinden. Voorts verkrijgen de vennoten/beleggers in rechtstreekse samenhang daarmee de economische eigendom van het vastgoed. Beide verkrijgingen zijn een belastbaar feit voor de overdrachtsbelasting. Goedgekeurd is dat de heffing van overdrachtsbelasting ter zake van de economische eigendomsverkrijging achterwege blijft. Hieraan zijn voorwaarden verbonden. De belangrijkste is dat deze economische eigendom is verkregen tegelijkertijd of op dezelfde dag als de verkrijging van de juridische eigendom van dezelfde onroerende zaak door de beherend vennoot/bewaarder én dat ter zake daarvan – kort gezegd – overdrachtsbelasting is verschuldigd. De goedkeuring geldt dus niet indien een vrijstelling van overdrachtsbelasting van toepassing is.
Ingeval van de aankoop van vastgoed dat zich in de bouw- en handelsfase bevindt, zal samenloop met de omzetbelasting plaatsvinden. Op deze situatie is de nieuwe goedkeuring niet van toepassing maar het reeds bestaande Besluit samenloop overdrachtsbelasting en omzetbelasting. De regeling in dat besluit is echter beperkt tot situaties waarin de scheiding van juridische en economische eigendom uit de Wet op het financieel toezicht (Wft) voortvloeit. Het ziet dus niet op alle lichamen zonder rechtspersoonlijkheid en evenmin op rechtsvormen waarin genoemde scheiding niet uit de Wft voortvloeit, zoals bij een personenvennootschap niet zijnde een beleggingsfonds.
Verkoop
Bij de vervreemding door een lichaam zonder rechtspersoonlijkheid moet de bestaande scheiding tussen de juridische en economische eigendom worden opgeheven. De staatssecretaris bevestigt dat er één belastbaar feit is indien de beherend vennoot/bewaarder het vastgoed voor rekening van de beleggers aan de koper levert.
Voorts bevat het besluit een goedkeuring voor de situatie waarin de economische eigendom door de vennoten/deelnemers aan de beherend vennoot of beheerder/bewaarder wordt overgedragen, die vervolgens de juridische en economische eigendom aan de koper levert. Op grond van het besluit blijft heffing ter zake van de economische eigendomsverkrijging door de beherend vennoot of beheerder/bewaarder achterwege. Ook hieraan zijn voorwaarden verbonden. De belangrijkste is dat de bewaarder en de koper zich – in de akte van levering – ter zake van de overdracht van de economische eigendom aan de bewaarder en de daarmee samenhangende levering aan de koper niet op de vermindering van de heffingsgrondslag bij opeenvolgende verkrijgingen zullen beroepen.
Inkoop aandelen door beleggingsmaatschappijen met veranderlijk kapitaal
Op verzoek van beleggers kopen beleggingsmaatschappijen met veranderlijk kapitaal periodiek eigen aandelen in en geven die ook weer uit. Deze aandelen worden daarom niet ingetrokken, maar in portefeuille gehouden. Deze inkoop kan een belastbaar feit vormen voor deze beleggingsmaatschappijen. In het besluit is nu goedgekeurd dat deze beleggingsmaatschappijen een saldoregeling kunnen toepassen, die trekken heeft van de inkoopregeling voor de dividendbelasting. In de situatie waarin aan het einde van het boekjaar meer aandelen als tijdelijke belegging zijn ingekocht dan in dat jaar weer zijn heruitgegeven, worden die aandelen (het ‘saldo') binnen twee maanden na afloop van dat boekjaar ingetrokken. In dat geval is – op tijdig verzoek – geen overdrachtsbelasting verschuldigd. Worden de aandelen niet ingetrokken, dan is wel overdrachtsbelasting verschuldigd over de waarde van het vastgoed dat door dit saldo wordt vertegenwoordigd.
Visie PwC
De nieuwe regelingen voor de inkoop van aandelen door beleggingsmaatschappijen met veranderlijk kapitaal en de aan- en verkoop van vastgoed door rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid maakt een einde aan een aantal in de praktijk gesignaleerde knelpunten.
Bron: PwC
8