Het kabinet heeft verschillende nieuwe regels bedacht die huurwoningen goedkoper zouden moeten maken. Maar volgens de NVM pakken deze averechts uit en zal het woningaanbod uiteindelijk juist afnemen hierdoor. Een van de maatregelen is dat de overdrachtsbelasting voor particuliere woningbeleggers dit jaar is verhoogd. Iets waarover de makelaarsvereniging vorig jaar al aan de bel trok.

Om de kansen van bewoners op de markt voor koopwoningen te vergroten zijn starters tot hun 35ste verjaardag vrijgesteld van overdrachtsbelasting als zij een huis kopen voor minder dan €440.000. Doorstromers betalen het verlaagde tarief van 2%. Het gewone, hoge tarief voor niet-woningen is gestegen naar 10,4 procent. Het geldt voor huisjesmelkers en andere woningbeleggers, maar dus ook voor kopers van een kantoor- of bedrijfspand.

Het beoogde doel van de verhoging om starters en doorstromers meer kans te geven om een woning te kopen, wordt volgens de NVM nauwelijks behaald. Bijkomend gevolg: het zijn vooral de kopers van commercieel vastgoed die worden geraakt.

Recent kwamen belastingadviseurs in het FD tot de conclusie dat slechts 30% van de verwachte extra belastingopbrengst van € 1 miljard komt van woningbeleggers, de doelgroep waarvoor de overheid de verhoging van de overdrachtsbelasting heeft ingevoerd. De resterende 70% wordt betaald door mkb-ondernemers en andere beleggers. Fiscalist Wil Vennix waarschuwde in het Weekblad fiscaal recht (WFR 2022/236) voor deze ontwikkeling, omdat volgens hem het eind zoek is als de overheid zonder enige onderbouwing extra geld ophaalt bij bedrijven.

Ook staatssecretaris Van Rij erkent dat de tariefsverhoging gebeurt zonder dat hier een duidelijk (beleids)doel tegenover staat anders dan een budgettaire opbrengst. De tariefstijging leidt volgens de makelaars tot een rem op investeringen in bedrijfsmatig vastgoed én in woningbouwontwikkelingen. "Met alle gevolgen voor de economie en de urgente woningbouwopgave van dien."

"In combinatie met de gestegen rente is het voor vrijwel alle middenhuurwoningen bij afloop van de huurovereenkomst nu rendabeler om ze te verkopen dan opnieuw te verhuren", concludeert de NVM. Dat is nadelig voor de doorstroming in de woningmarkt. "Niet alleen NVM, maar met ons vrijwel alle woningmarktexperts, zijn het erover eens dat een ruimer aanbod in de vrije sector de doorstroming bevordert en de arbeidsmobiliteit vergroot."

De NVM roept De Jonge op om de maatregelen te heroverwegen, gezien de negatieve effecten ervan. Volgens de makelaars zijn alle regulerende maatregelen des te opmerkelijker omdat het nog niet zo lang geleden, onder oud-woonminister Stef Blok, beleid was om de vrije huursector juist flink te vergroten.

Als de vrije sector structureel kleiner wordt is er voor woningzoekenden zoals starters, expats en senioren, steeds minder perspectief. "Gezien de beweging die momenteel al gaande is, bestaat er een zeer reëel risico dat tienduizenden en wellicht honderdduizenden huurwoningen op termijn van de markt verdwijnen. Deze onnodige tegenwind kan en moet van richting worden veranderd."

Bron: ANP/FD/NVM