De problemen die Nederlanders met de Amerikaanse nationaliteit en Nederlandse banken ervaren, zijn het directe gevolg van Amerikaans beleid in het kader van de FATCA-regelgeving. Nederland is niet in staat om hierin een structurele wijziging aan te brengen. Nederland kan alleen proberen de uitwerking van de Amerikaanse regelgeving op Nederlandse burgers en bedrijven te verzachten, bijvoorbeeld door betere informatievoorziening. Dit heeft de Staatssecretaris van Financiën aan de Tweede Kamer medegedeeld in een brief die hoofdzakelijk gaat over de gevolgen van de Amerikaanse FATCA-regelgeving en de Amerikaanse belastingwetgeving voor burgers en financiële instellingen in Nederland. Ook hem hebben signalen bereikt dat in de VS wordt gesproken over een herziening van de FATCA. Het kabinet wacht op gebied de Amerikaanse ontwikkelingen af maar de staatssecretaris merkt daarbij op dat een mogelijke hervorming of afschaffing van de FATCA geen oplossing is voor de problemen die worden ervaren door Nederlanders met de Amerikaanse nationaliteit. Die blijven aangifte- en belastingplichtig in de VS.
De staatssecretaris vestigt er de aandacht op dat het belastingverdrag van Nederland met de Verenigde Staten een "saving clausule" kent. Deze bepaling houdt in dat de VS zich, ongeacht wat in het verdrag wordt afgesproken, het recht voorbehouden het wereldinkomen van de Amerikaanse staatsburgers op basis van de eigen nationale wetgeving in de heffing te kunnen betrekken. Op dit voorbehoud bestaat een beperkt aantal uitzonderingen, zoals de behandeling van Nederlandse sociale zekerheidsuitkeringen. Het heffingsrecht over deze sociale zekerheidsuitkeringen is exclusief toebedeeld aan Nederland. Dit betekent dat de VS niet mogen heffen over deze uitkeringen aan Amerikaanse staatsburgers. Uit de praktijk hebben de staatssecretaris echter signalen bereikt dat dit toch heeft plaats gevonden. Dit is ongewenst en in strijd met het huidige verdrag. Tijdens aankomende besprekingen met de VS zal dit aan de orde komen.
Een duidelijker afbakening van de saving clausule heeft prioriteit voor Nederland. De staatssecretaris verwacht echter dat ook bij heronderhandeling van het belastingverdrag de VS zullen vast blijven houden aan de saving clausule. Die clausule is nl. onderdeel van het Amerikaanse modelverdrag en van alle huidige belastingverdragen van de VS.
Informatiesoort: VN Vandaag
Rubriek: Internationaal belastingrecht
Regelgevende instantie: Ministerie van Financiën
Editie: 13 april