Belanghebbende, X, en Y zijn ieder voor de onverdeelde helft eigenaar van tien onroerende zaken. Op 23 december 2003 gaan X en Y een geregistreerd partnerschap aan. Hierbij is sprake van uitsluiting van iedere gemeenschap van goederen, met uitzondering van de tien onroerende zaken. Het geregistreerd partnerschap wordt op 24 december 2003 ontbonden. Op 29 december 2003 hebben X en Y de tot de gemeenschap behorende onroerende zaken verdeeld. Voor de heffing van de overdrachtsbelasting wordt een beroep gedaan op de uitgezonderde verkrijging van art. 3 lid 1 onderdeel b WBR (verdeling van een huwelijksgemeenschap). De inspecteur stelt dat er sprake is van fraus legis en legt een naheffingsaanslag op. Rechtbank Arnhem oordeelt dat belastingbesparing het enige motief was voor het gedurende één dag aangaan van een geregistreerd partnerschap, en verklaart het beroep tegen de naheffingsaanslag ongegrond. Hof Arnhem oordeelt dat – gezien de wetsgeschiedenis – doel en strekking van art. 3 lid 1 onderdeel b WBR niet worden miskend als voor de verkrijging van X geen overdrachtsbelasting zou worden geheven. Het hof overweegt daarbij dat de wetgever tijdens de parlementaire behandeling is gewezen op de door belanghebbende gekozen ontgaansmogelijkheid. Het hof acht daarbij van belang dat de wetgever naar aanleiding hiervan de voorgestelde wetgeving niet heeft aangepast. Het hof vernietigt de naheffingsaanslag.
De Hoge Raad verwijst naar de procedure van Y. In die procedure oordeelt de Hoge Raad dat toepassing van de vrijstelling bij een constructie met een geregistreerd partnerschap in strijd is met doel en strekking van art. 2 en art. 3 lid 1 onderdeel b WBR. Hieraan doet volgens de Hoge Raad niet af dat de staatssecretaris er tijdens de behandeling van het wetsvoorstel op is gewezen dat overdrachtsbelasting zou kunnen worden ontgaan door middel van een geregistreerd partnerschap, en daar geen maatregelen tegen heeft genomen. De Hoge Raad handhaaft de naheffingsaanslag. Het beroep in cassatie van de staatssecretaris is gegrond.
Wetsartikelen:
Wet op belastingen van rechtsverkeer 3
Informatiesoort: VN Vandaag
Rubriek: Belastingen van rechtsverkeer
Instantie: Hoge Raad
Editie: 18 maart